First-mover advantage

Bezorgdiensten Gorillas, Flink, Getir en Zapp voeren een felle strijd om de grootste te worden op het gebied van flitsbezorging van de dagelijkse boodschappen. Jumbo is het eerste supermarktconcern in ons land dat in de flitsbezorging stapt. Het bedrijf gaat een groot deel van het assortiment via de flitskoeriers van Gorillas uitleveren, waardoor klanten hun boodschappen 10 minuten na het plaatsen van de bestelling al in huis hebben. Het gaat om A-merken, huismerken, maar ook het exclusieve aanbod van La Place. Klanten die nu al online bestellen bij Jumbo krijgen ook de extra optie om te laten bezorgen via de flitskoeriers. De samenwerking geldt in de steden in Nederland en België waar Gorillas momenteel actief is. Ook in andere markten heeft Gorillas de afgelopen tijd samenwerkingsovereenkomsten gesloten met nationale retailers, zoals Tesco in Groot-Brittannië en Casino Group in Frankrijk. 

In het persbericht licht Jumbo-CEO Frits van Eerd de keuze toe: “Bij Jumbo kijken we met grote belangstelling naar de laatste ontwikkelingen in de markt voor online boodschappen. Nieuwe toetreders zoals Gorillas brengen veel innovatiekracht mee en dat houdt ons scherp. We merken dat online klanten in de grote steden op bepaalde momenten behoefte hebben aan het razendsnel thuisbezorgd krijgen van hun boodschappen. De wensen van de klant staan bij Jumbo altijd centraal en daarom bewegen we graag mee met veranderingen in de markt.” 

Het lijkt vooral een keuze voor de lange termijn. Jumbo weet dat de behoefte aan flitsbezorging niet zal verdwijnen. Op termijn verwacht het bedrijf online terrein te verliezen als het nu niet instapt en dus kiest het concern voor de aanval naar voren. De samenwerking brengt voor Jumbo naar verwachting niet direct enorm veel extra marge – supermarkten krijgen hun bezorging nog maar nauwelijks winstgevend – maar werkt op deze manier aan klantloyaliteit en merkvoorkeur. De bedrijven kunnen elkaar ook slimmer maken door het uitwisselen van klantdata en samen marketingactiviteiten doen.

Miljoeneninvesteringen voor flitsbezorgers

De zogenoemde flitsbezorgers zijn app-gebaseerde boodschappendiensten van snelbezorgers. De orders worden lokaal in delivery-only magazijnen gepickt. Deze microfullfilment centres worden ook wel dark stores genoemd, naar analogie van dark kitchens. De strijd om het marktaandeel is fel. Om winstgevend te kunnen worden, zullen de bezorgdiensten snel moeten groeien, zo is de gedachte. Ze weten zich financieel gesteund door venture capital bedrijven die bereid zijn om honderden miljoenen euro’s te investeren. 

• Boodschappendienst Gorillas haalde in 2020 240 miljoen groeigeld op voor uitbreiding in Nederland. Begin 2021 volgde een kapitaalinjectie van 290 miljoen dollar, gevolgd door een financieringsronde in het najaar van 2021 van maar liefst een miljard dollar, circa 850 miljoen euro, voor Europese expansie. 

• Het vergelijkbare platform Getir verkreeg in de financieringsronde van juni 2021 550 miljoen dollar (460 miljoen euro) om de expansie in Duitsland, Frankrijk en Nederland te bekostigen. 

• Online flitssupermarkt Flink ontving halverwege 2021 een financiële injectie van 43 miljoen euro.

Overigens is niet iedereen blij met de spectaculaire toename van deze vorm van food delivery. De Amsterdamse gemeenteraad besloot eind januari als eerste gemeente om opening van nieuwe dark stores tijdelijk niet meer toe te staan. De snelle groei geeft teveel overlast: buurtbewoners klagen over geblokkeerde stoepen, geluidsoverlast en onveilige verkeerssituaties. De gemeente wil dat darkstores meer rekening houden met hun leefomgeving en gaat kijken of er aanvullende regels nodig zijn.

Wat doet foodservice?

Restaurants krijgen alle trends voor de kiezen die in de maatschappij leven. Van personeelstekort tot glutenvrij, en van vegan tot lokaal. Van chefs en ondernemers wordt verwacht dat ze op al die maatschappelijke vragen een antwoord hebben. Het is dan ook een understatement om te zeggen dat het een dynamische en onzekere tijd is voor de restaurantindustrie. Zeker nu de restaurants nog dicht zijn, en het onzeker is wanneer de deuren weer open mogen. Toch liggen er ook volop kansen in het nieuwe jaar. Bezorging en afhaal helpt een aantal ondernemers door de coronacrisis, en kan naast de couverts in de zaak zorgen voor een mooie inkomstenbron; hoewel de macht van de platforms voor velen ook een doorn in het oog is. 

De huidige generatie (top)chefs is zich meer bewust dan ooit van hun verantwoordelijkheid tegenover de natuur waarmee ze werken. De top 50 van The World’s Best Chefs is tegenwoordig bijna een lijst van chefs die steeds lokaler en duurzamer zijn gaan werken. En met de groene Michelinsterren heeft de als conservatief bekendstaande bandengigant ook het groene koken omarmd. Ook Nederlandse topkoks zoals Emile van der Staak van De Nieuwe Winkel* in Nijmegen weten met hun originele en pure lokale aanpak de grenzen van het bekende op te rekken. Dat juist de botanische keuken van De Nieuwe Winkel ook een Michelinster kreeg in 2021 lijkt dan ook geen toeval. Verwacht wordt dat de lijst van restaurants met een groene Michelinster komend jaar alleen maar verder uitgebreid zal worden.

Flitsbezorging anno 2022

De website snellesupers.nl, die de flitsbezorgers op de voet volgt, noemt overigens maar liefst 13 potentiële flitsbezorgers – bedrijven en start-ups die nu al in het buitenland actief zijn – die mogelijk hun activiteiten ook in Nederland willen uitrollen. The game is on.

In Nederland bouwen vier flitsbezorgers – Gorillas, Flink, Getir, Zapp – hard aan uitbreiding van hun marktaandeel. Maandelijks worden nieuwe steden toegevoegd aan het bezorggebied. De verwachting is dat de strijd zal gaan tussen de grote vier en dat zij de markt zullen verdelen. Die strijd gaat gepaard met veel marketinggeweld en bizarre bodemprijzen en kortingsacties. Pas als het stof van die strijd neerdaalt en consumenten zich loyaal gaan tonen aan hun flitsbezorgdienst, zal zich een realistischer prijsstelling voor deze services gaan aftekenen.